Freeware (ฟรีแวร์) ถูกจัดเป็นโปรแกรมให้อยู่ในประเภท ซอฟต์แวร์ประยุกต์ ซึ่งเป็นโปรแกรมที่เราๆทั้งหลายสามารถดาวน์โหลดโปรแกรมมาติดตั้งบนระบบปฏิบัติการที่ผู้ใช้งานใช้งานอยู่ได้ อาทิเช่น Windows, Linux และ Mac OS ได้ ซึ่งซอฟต์แวร์ที่เป็นฟรีแวร์จุดสังเกตุนั้นสามารถอธิบายได้ดังนี้
- สามารถโหลดโปรแกรมได้จากเว็บไซต์ผู้พัฒนาโดยตรง
- จะเห็นประเภทของซอฟต์แวร์ที่เขียนไว้ว่า “Freeware” หรือหากเป็นภาษาไทยก็จะเขียนว่า “ฟรีแวร์”
- จะระบุขนาดของซอฟต์แวร์ประเภทฟรีแวร์หรือไม่ก็ได้ แต่ส่วนมากจะถูกระบุขนาดของซอฟต์แวร์ไว้
- จะระบุระบบปฏิบัติการไว้ เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถดาวน์โหลดได้ตรงกับระบบปฏิบัติการที่เลือก บางซอฟต์แวร์ก็จะมีเฉพาะระบบปฏิบัติการเดียวเท่านั้น แต่บางซอฟต์แวร์ก็จะแยกไว้ให้ดาวน์โหลดเฉพาะระบบปฏิบัติการนั้นๆอย่างชัดเจน
นอกจากนี้ยังมีจุดสังเกตุอีกอย่างก็คือหลังจากที่ดาวน์โหลดโปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นๆมาแล้ว และติดตั้งพร้อมใช้งาน จะไม่มีเมนูการสั่งซื้อสินค้าหรือโปรแกรม หรือซื้อใบอนุญาติ (License) ในการใช้งานซอฟต์แวร์นั้นๆ และบางโปรแกรมก็อาจจะมีโฆษณาแทรกเข้ามาให้รำคาญกันบ้างเล็กน้อย แต่ก็เป็นวิธีการสร้างรายได้ให้กับโปรแกรม Freeware เหล่านั้น เพื่อให้พวกทีมพัฒนามีงบประมาณในการพัฒนาต่อไป เพราะฉะนั้นก็เห็นใจซึ่งกันและกัน หากสนใจโฆษณาก็จะช่วยผู้พัฒนาโปรแกรมทำการคลิกดูบ้างก็ไม่เสียหายอะไร ยกตัวอย่างที่เห็นได้ชัดก็คงจะเป็นโปรแกรม KMPlayer นั่นเอง
นอกจากนี้โปรแกรม Freeware ยังมีจุดสังเกตุอยู่อีก 1 อย่าง และเป็นสิ่งที่สำคัญมากๆก็คือในขณะที่ติดตั้งโปรแกรม ควรดูและอ่านให้ดีซักหน่อย เพราะว่าบางโปรแกรมก็จะมีการติ๊กเพื่อติดตั้งโปรแกรมอื่นๆนอกจากโปรแกรมที่เราดาวน์โหลดมาแล้ว ยกตัวอย่างเช่น โปรแกรมแปลงไฟล์ Format Factory ซึ่งเวลาติดตั้ง จะมีการติ๊กโปรแกรมอื่นๆที่แทรกเข้ามา หากเราไม่ต้องการก็ติ๊กออกก็ได้ ซึ่งส่วนนี้ก็จะเป็นสิทธิ์ของเราในการติดตั้งโปรแกรมลงคอมพิวเตอร์ของเรานั่นเอง
ซอฟต์แวร์ประเภท Freeware (ฟรีแวร์) ไม่สามารถมองเห็น Source Code ของผู้พัฒนาหรือโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นมาได้ ไม่สามารถพัฒนาต่อได้เหมือนกับ Open Source (โอเพนซอร์ซ) มีสิทธิ์เพียงดาวน์โหลดโปรแกรมมาใช้งานได้ฟรีตามที่ความสามารถของโปรแกรมนั้นๆมีเท่านั้น หากต้องการความสามารถอื่นๆจะต้องแจ้งติดต่อไปยังผู้พัฒนา เพื่อให้ผู้พัฒนาทำการพัฒนาความสามารถที่เราต้องการ แต่ก็ขึ้นอยู่กับว่าความคิดเห็นของผู้พัฒนาด้วยว่าจะพัฒนาความสามารถที่เราต้องการมาให้ผู้ใช้งานได้ใช้งานหรือไม่?
